Ως Ηλεκτρική στήλη ή συσσωρευτής εννοείται κάθε πηγή ηλεκτρικής ενέργειας η οποία προέρχεται από την άμεση μετατροπή χημικής ενέργειας και αποτελείται από ένα ή περισσότερα πρωτογενή (μη επαναφορτιζόμενα) στοιχεία ή δευτερογενή (επαναφορτιζόμενα) στοιχεία

Οι χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές (ΗΣ και Σ) περιλαμβάνονται στα κεφάλαια 16 και 20 του του Ευρωπαικού Καταλάγο Αποβλήτων όπως παρουσιάζεται στο  παράρτημα της Απόφασης 2001/118/ΕΚ και χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα απόβλητα.

Το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα για την διαχείριση των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών είναι ο Νόμος 2939/2001 (ΦΕΚ 179 Α), και το Προεδρικό Διάταγμα 115/2004 (ΦΕΚ Α 80/5.3.04) με το οποίο ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο οι διατάξεις των Οδηγιών 91/157/ΕΟΚ, 93/86/ΕΟΚ, 98/101/ΕΚ. Με το υπ΄αρ. 115/2004 ΠΔ καθορίζονται τα μέτρα και οι όροι για την εναλλακτική διαχείριση των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών & συσσωρευτών.

Οι τρεις προαναφερόμενες κοινοτικές οδηγίες στο πεδίο εφαρμογής τους περιελάμβαναν μόνο ΗΣ και Σ που περιέχουν υδράργυρο, κάδμιο και μόλυβδο, και απαιτούσαν από τα ΚΜ ξεχωριστή συλλογή των εν λόγω μπαταριών. Αντίθετα το ΠΔ υπ΄αρ. 115/2004 καλύπτει όλες τις Η.Σ. και Σ που διατίθενται στην αγορά και προορίζονται για οιανδήποτε χρήση από τον καταναλωτή, την βιομηχανία ή τα μέσα μεταφοράς, ανεξάρτητα από τη μορφή τους, τον όγκο, το βάρος ή τα υλικά από τα οποία συντίθενται, και τις χρησιμοποιημένες Η.Σ. και συσσωρευτές.

Επισημαίνεται ότι, τον Σεπτέμβρη του 2006 εκδόθηκε νέα κοινοτική οδηγία (2006/66/ΕΚ), η οποία καταργεί την 91/157/ΕΟΚ, αφορά όλους τους τύπους των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, και πρόκειται να ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο.

Οι φορητές ηλεκτρικές στήλες & συσσωρευτές συλλέγονται σε κάδους που έχουν τοποθετηθεί σε επιλεγμένα σημεία των πόλεων (σχολεία, supermarkets, καταστήματα ηλεκτρικών ειδών κλπ.), συσκευάζονται και αποστέλλονται για ανακύκλωση στο εξωτερικό.

Οι χρησιμοποιημένοι συσσωρευτές οχημάτων και βιομηχανίας συλλέγονται κυρίως από ηλεκτρολογεία αυτοκινήτων, βιομηχανίες, εγκαταστάσεις επεξεργασίας ΟΤΚΖ. Εξ αυτών οι συσσωρευτές μολύβδου – οξέος ανακυκλώνονται σε εγκαταστάσεις στο εσωτερικό της χώρας, οι δε συσσωρευτές νικελίου – καδμίου οδηγούνται στο εξωτερικό για ανακύκλωση.

Συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης

Οι παραγωγοί, εισαγωγείς και ανακυκλωτές των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, έχουν ευθύνη να οργανώνουν ατομικά συστήματα ή να συμμετέχουν σε συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης.

Ήδη με Αποφάσεις Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ έχουν εγκριθεί τρία (3) συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης και συγκεκριμένα:

1. Το συλλογικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ΣΣΕΔΦΗΣΣ με την υπ΄αρ.οικ.106155 /2004 (ΦΕΚ 1056Β/14.7.2004) Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, το οποίο έχει μετονομασθεί σε ΑΦΗΣ. Το σύστημα είναι πανελλαδικής εμβέλειας
2. Το συλλογικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης συσσωρευτών οχημάτων και βιομηχανίας ΣΥΔΕΣΥΣ με την υπ΄αρ. οικ. 106158/2004 (ΦΕΚ 1124 Β/23.7.04) Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ. Το σύστημα είναι πανελλαδικής εμβέλειας.
3. Το συλλογικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης συσσωρευτών οχημάτων Κρήτης ΣΕΔΙΣ - Κ με την υπ΄αρ. οικ. αρ. οικ. 150237 /2006 (ΦΕΚ 1398 Β/14.9.06) Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ. Το σύστημα δραστηριοποιείται στην Περιφέρεια Κρήτης.
4. Το Νοέμβριο 2011 εγκρίθηκε από τον Ε.Ο.ΑΝ. η ίδρυση και λειτουργία του Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσσωρευτών (Μολύβδου- Οξέως) Οχημάτων και Βιομηχανίας με την επωνυμία «Εταιρεία Πανελλαδικής ΕΝαλλακτικής ΔΙαχείρισης ΣΥΣσωρευτών Re-Battery Α.Ε.» και υπό τον διακριτικό τίτλο «Re-Battery Α.Ε » (αριθμό πρωτ. 803/22-12-2011).
5. Τον Φεβρουάριο 2014 εγκρίθηκε η ίδρυση και λειτουργία του  συλλογικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσσωρευτών μολύβδου- οξέος και νικελίου-καδμίου πανελλαδικής εμβέλειας της εταιρείας «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και διακριτικό τίτλο «COMBATT Α.Ε.» (αρ. πρωτ. ΕΟΑΝ 336/25-2-2014).

Υφιστάμενη κατάσταση αναφορικά με τη διαχείριση των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στην Ελλάδα

Οι χρησιμοποιημένοι συσσωρευτές οχημάτων και βιομηχανίας για το έτος 2007, ανέρχονταν περίπου σε 41.000 t.

Η ΣΥΔΕΣΥΣ Α.Ε. έχει αναπτύξει 5.323 σημεία συλλογής πανελλαδικά, ενώ η συλλογή – μεταφορά πραγματοποιείται από αδειοδοτημένους συλλέκτες, συνεργάτες του συστήματος. Το σύστημα επίσης έχει πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό ενημερωτικών συναντήσεων με εμπλεκόμενους φορείς στη διαχείριση των χρησιμοποιημένων συσσωρευτών.

Το έτος 2007 συλλέχθηκαν από το σύστημα και τους συνεργαζόμενους με αυτό συλλέκτες – ανακυκλωτές, περίπου 32.000 t χρησιμοποιημένοι συσσωρευτές μολύβδου οξέος, οι οποίοι ανακυκλώθηκαν σε εγκαταστάσεις της χώρας μας. Επιπλέον συλλέχθηκαν από το σύστημα 109.68 t βιομηχανικοί συσσωρευτές νικελίου – καδμίου οι οποίοι θα ανακυκλωθούν σε εγκαταστάσεις του εξωτερικού.

Το συλλογικό σύστημα ΣΕΔΙΣ–Κ, με γεωγραφική εμβέλεια την Περιφέρεια Κρήτης, το έτος 2007 συνέλεξε 510 τόνους χρησιμοποιημένους συσσωρευτές.

H ποσότητα των χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών & συσσωρευτών στην Ελλάδα εκτιμάται σε 2.100 t. Σήμερα οι κάδοι συλλογής που έχει εγκαταστήσει η ΑΦΗΣ Α.Ε. ξεπερνούν τους 27.000 πανελλαδικά. Η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τη Γερμανία σε σημεία συλλογής.

Tο σύστημα πραγματοποιεί συνεχή διαφημιστική καμπάνια η οποία τυγχάνει θετικής ανταπόκρισης στο ευρύ κοινό.

Το έτος 2007 η ποσότητα των χρησιμοποιημένων φορητών ηλεκτρικών στηλών & συσσωρευτών που συλλέχθηκε από το σύστημα ανερχόταν σε 442 τόνους, δηλαδή ποσοστό 21%. Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το έτος 2012 είναι 25%.

Ανατολική Μακεδονία - Θράκη

Στην Περιφέρεια Α. Μ.– Θ. δραστηριοποιείται το πανελλήνιο σύστημα Ανακύκλωσης Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών (ΑΦΗΣ Α.Ε.), από το Μάρτιο του 2005 και το Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσσωρευτών (ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ Α.Ε.). Οι ποσότητες μπαταριών που συλλέγονται και ανακυκλώνονται από το πρώτο σύστημα κρίνονται ως πολύ ικανοποιητικές καθώς, κατά το πρώτο 11μηνο του 2007 ανακυκλώθηκε ποσοστό που φτάνει το 43,51% των μπαταριών που καταναλώθηκαν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα στην Περιφέρεια. Σημειώνεται ότι ο πανελλήνιος αντίστοιχος μέσος όρος, είναι 21,4%.

Οι ποσότητες που έχουν συλλεχθεί από την έναρξη λειτουργίας του συστήματος, το Μάρτιο του 2005, μέχρι και το Νοέμβριο του 2007 φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα. Για τον υπολογισμό των ρυθμών συλλογής χρησιμοποιήθηκε χρονικό διάστημα 23 μηνών για τους Νομούς Δράμας, Ροδόπης αλλά και Έβρου και Καβάλας, όπου οι ποσότητες κατά το πρώτο έτος ήταν ελάχιστες και 33 μήνες για το νομό Ξάνθης.

Για την αναγωγή σε ημερήσιους ρυθμούς παραγωγής χρησιμοποιήθηκε χρονικό διάστημα 30 ημερών/μήνα.

Ποσότητες ανακυκλωμένων φορητών μπαταριών στην Περιφέρεια Α. Μ.– Θ.

Όποιος δήμος, υπηρεσία, επιχείρηση, σουπερμάρκετ, σχολείο κτλ χρειάζεται κάδους ανακύκλωσης μπαταριών, μπορεί να τους προμηθευτεί άμεσα ακολουθώντας την εξής διαδικασία:

Μπαίνοντας στην ιστοσελίδα της εταιρίας ανακύκλωσης ΑΦΗΣ ΑΕ, και επιλέγοντας το πεδίο αίτηση κάδου, στα αριστερά της ιστοσελίδας, συμπληρώνει τα στοιχεία που απαιτούνται και αποστέλλει την φόρμα. Η εταιρία θα φροντίσει σύντομα να τους αποσταλεί δωρεάν ο κάδος ανακύκλωσης. Είναι απαραίτητο να γνωρίζει η εταιρία τα ακριβή σημεία εναπόθεσης των κάδων, ώστε να είναι σε θέση μόλις αυτοί γεμίζουν να σταλεί όχημα να μαζέψει το ανακυκλώσιμο υλικό δωρεάν, χωρίς καμία επιβάρυνση. Η διαδικασία αυτή θα πραγματοποιείται μετά από τηλεφώνημα που θα γίνεται από τον υπεύθυνο, το όνομα του οποίου θα αναγράφεται στην αίτηση και θα ειδοποιεί πως ο κάδος έχει γεμίσει. Είναι σημαντικό να σημειωθεί, πως δεν υπάρχει καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση όσον αφορά την αποστολή των κάδων και το άδειασμά τους.

Το δεύτερο σύστημα (ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ Α.Ε.) δραστηριοποιείται στην εναλλακτική διαχείριση χρησιμοποιημένων συσσωρευτών μολύβδου – οξέος και νικελίου – καδμίου. Οι ποσότητες τέτοιων συσσωρευτών που συλλέχθηκαν κατά το 2007 η αναγωγή τους σε μηνιαίους και ημερήσιους ρυθμούς συλλογής, φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα:

Ποσότητες ανακυκλωμένων μπαταριών Pb – οξέος/ Ni- Cd στην Περιφέρεια Α.Μ-Θ.

Με την υπογραφή σύμβασης με την ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ Α.Ε., παραδίδονται στους ΟΤΑ οι κάδοι προσωρινής αποθήκευσης. Με την πλήρωση αυτών, παραλαμβάνεται και εκδίδεται το έντυπο δήλωσης και αναγνώρισης επικινδύνων αποβλήτων, το οποίο απαλλάσσει τους ΟΤΑ από την ευθύνη διαχείρισή τους την οποία και την μεταβιβάζει στο ΣΥΔΕΣΥΣ.

Για περισσότερες πληροφορίες η ιστοσελίδα της εταιρίας ΑΦΗΣ στο διαδίκτυο είναι www.afis.gr, τα τηλέφωνα και το mail επικοινωνίας είναι 210 – 8030244/8030355 και eordolis@afis.gr αντίστοιχα, ενώ η ιστοσελίδα της εταιρίας ΣΥΔΕΣΥΣ στο διαδίκτυο είναι www.sydesys.gr, το τηλέφωνο και το mail επικοινωνίας είναι 210 – 3421091 και info@sydesys.gr.

Πηγές: ΥΠΕΧΩΔΕ, ΑΦΗΣ και ΣΥΔΕΣΥΣ

• ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
• 2020_06_ΕΝΤΥΠΟ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ_ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ